Osoba, która posiada wiedzę o zdarzeniach lub osobach wzywana jest do sądu, gdy nie można inaczej dowieść faktów, o których świadek ma opowiedzieć. Świadek w sądzie może (jeśli strony tego sobie życzą) złożyć przyrzeczenie zanim przystąpi do zeznań. Z odebrania przyrzeczenia od świadka strony mogą zrezygnować, nie oznacza to jednak, że wtedy świadek nie jest zobowiązany do zeznawania prawdy. O obowiązku mówienia prawdy sąd świadka musi pouczyć, a także poinformować go o tym, że składania fałszywych zeznań to przestępstwo zagrożone karą więzienia.
Świadek może nie pamiętać okoliczności, zdarzeń lub osób i nie jest zobowiązany wtedy „wymyślać” odpowiedzi na pytania, lecz winien poinformować sąd, że czegoś nie wie. Świadek może również nie rozumieć pytania, o czym też należy powiedzieć sądowi. Zeznanie powinno odbywać się w formie swobodnej, składa się je do sądu, zwracając się do przewodniczącego lub członków składu orzekającego. Pytania zazwyczaj zadaje świadkowi najpierw sąd, a następnie strony. Pierwsza pytania zadaje ta strona, która świadka powołała, a następnie strona przeciwna. Obecnie rozprawy są nagrywane, wobec czego sądy nie sporządzając najczęściej protokołu w formie papierowej dokonując zapisów wypowiedzi świadka.
Określone kategorie osób mogą odmówić zeznać w ogóle lub też odmówić odpowiedzi na pytanie.
Pierwsza kategoria to osoby spokrewnione i spowinowacone ze stronami, których katalog wylicza kodeks postępowania cywilnego, np. mąż, żona, dziadek, babcia, syn, córka, były mąż, były teść itd. Druga kategoria to osoby, które mogą odmówić odpowiedzi, gdy okaże się, że odpowiedź mogłaby je narazić na odpowiedzialność karną. Tutaj sytuacja jest bardziej skomplikowana i bardzo indywidualna.
Obecnie możliwe jest przesłuchanie świadka metodą online, to znaczy, że świadek nie musi fatygować się do sądu, ale może zeznawać przed komputerem w trybie wideokonferencji. Wtedy to sąd przesyła świadkowi na wskazany adres mailowy link do rozprawy, a ten musi się o określonym czasie zalogować w celu uczestnictwa w rozprawie. Bywa, że cała rozprawa odbywa się online i nikt ze stron i świadków nie przyjeżdża fizycznie do sądu, a świadek nie ma komputera w domu. Wtedy musi on zawiadomić sąd o tym fakcie. W takiej sytuacji w budynku sądu jest dla świadka przygotowany dostęp do komputera i możliwość zeznawania w sądzie w trybie online.
W praktyce często rozprawy mają charakter hybrydowy, gdzie część stron czy uczestników oraz świadkowie są na miejscu w sądzie, a część nie przebywa w budynku sądu i łączyć się z salą rozpraw przez Internet. W takiej sytuacji trzeba powiadomić sąd czy świadek chce przybyć na miejsce czy zeznawać online.
Świadkowi przysługuje zwrot kosztów stawiennictwa do sądu czyli koszty dojazdu oraz zwrot utraconych zarobków.
Świadkowi, który pracuje na etacie przysługuje dzień wolny, niepłatny na stawiennictwo w sądzie, stąd też zwrot kosztów stawiennictwa jest istotny i ma na celu wynagrodzenie mu nieobecności w pracy i utraty zarobku za ten dzień. Wniosek o zwrot kosztów należy złożyć niezwłocznie w sądzie.