Zniesienie współwłasności nieruchomości

    Kodeks cywilny przewiduje, że gdy nieruchomość ma kilku właścicieli każdy z nich może żądać, by współwłasność została zniesiona.

    Może to nastąpić poprzez :

    1. podział rzeczy wspólnej, jeśli fizycznie jest to możliwe (na przykład budynek mieszkalny może zostać tak podzielony, by powstały z niego dwa niezależne lokale mieszkalne albo działka gruntowa może zostać podzielona na mniejsze działki), chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości;
    2. przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli (w szczególności, gdy nie da się jej fizycznie podzielić) z obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych współwłaścicieli;
    3. sprzedaż rzeczy wspólnej i podział ceny sprzedaży stosownie do udziałów.

    Przy zniesieniu współwłasności na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być rozliczona przez dopłaty pieniężne – do wysokości udziału każdego ze współwłaścicieli.

    Przy podziale gruntu z kolei sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi (głównie dotyczy to tzw. „drogi koniecznej”).

    Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd wtedy w wydanym postanowieniu o zniesieniu współwłasności wyznacza termin i sposób ich dokonania.

    Współwłasność może zostać zniesiona umownie za porozumieniem stron na dowolnych warunkach, a jedynym wymogiem jest, by treść takiego porozumienia nie była sprzeczna z prawem. O ten aspekt zadba jednak już notariusz, ponieważ zniesienie współwłasności nieruchomości w drodze umowy współwłaścicieli wymaga formy aktu notarialnego.